Riwayat
Hidup
Nama
penuh beliau adalah Ali Bin Abi Talib Bin
Abdul Mutalib. Beliau adalah berketurunan Bani Hasyim dan merupakan salah
seorang sepupu Rasulullah s.a.w. Beliau dilahirkan di dalam ka’abah di
Mekah pada tahun 601 Masihi iaitu 10 tahun sebelum Rasulullah s.a.w. diutuskan
menjadi Rasul. Sejak kecil lagi beliau diasuh dan dididik oleh Rasulullah
s.a.w. Beliau berkahwin dengan puteri Rasulullah s.a.w, iaitu Saidatina Fatimah.
Beliau hampir dibunuh oleh pemuda kafir Quraisy ketika peristiwa hijrah kerana
tidur di katil Rasulullah s.a.w. Beliau mendapat gelaran “karamallahu wajhah” iaitu yang bermaksud orang yang wajahnya
dimuliakan Allah, kerana tidak pernah menyembah berhala semenjak beliau dilahirkan.
Beliau dilantik menjadi khalifah Islam yang keempat selepas Saidina Uthman pada
tahun 35 Hijrah bersamaan 655 Masihi. Beliau sempat memerintah selama empat
tahun. Beliau wafat di Kufah pada 17 Ramadhan tahun 41 Hijrah bersamaaan 661 Masihi
kerana dibunuh oleh Abdul Rahman Bin
Muljam.
Keistimewaan
Saidina Ali r.a
- Keluarga
Rasulullah s.a.w
Mempunyai hubungan rapat dengan baginda iaitu
merupakan sepupu dan menantu Rasulullah s.a.w. Sejak kecil beliau tinggal
bersama dan dididik oleh Rasulullah s.a.w, kerana itulah beliau banyak mewarisi
keperibadian dan akhlak Rasulullah. Beliau amat cinta kepada Rasulullah s.a.w .
Ini dapat dibuktikan dengan beliau sentiasa disisi Rasulullah s.a.w sewaktu
susah dan senang, semasa perang dan damai serta semasa Rasulullah s.a.w sakit
hingga akhir hayat.
- Kanak-kanak
Pertama yang Memeluk Islam
Beliau merupakan kanak-kanak pertama yang memeluk
Islam ketika berusia 10 tahun. Beliau sangat mentaati Rasulullah s.a.w dan
tidak pernah membantahnya. Beliau merupakan salah seorang dari sahabat yang
dijamin syurga.
- Cendikiawan
Ulung
Beliau terkenal dengan ilmu pengetahuan dalam
pelbagai bidang seperti sastera, ilmu Hisab dan kehakiman sehingga beliau
digelar “Gedung Ilmu” oleh Rasulullah s.a.w. Rasulullah s.a.w melantiknya
sebagai jurutulis wahyu dan perjanjian Hudaibiyah.
- Pemuda
yang berani
Beliau sanggup tidur di tempat tidur Rasulullah
s.a.w pada malam hijrah. Menyertai hampir kesemua peperangan kecuali perang
Tabuk dan berada dibarisan hadapan bersama pedangnya 'zul faqar'. Beliau juga menyahut cabaran satu lawan satu dengan
pahlawan Quraisy dlm perang Khandak.
- Pemerintah
yang adil dan kreatif
Beliau dilantik oleh Rasulullah s.a.w sebagai hakim
di Yaman. Kreativiti beliau dalam pentadbiran atau pemerintahannya antaranya:
·
Menubuhkan
pasukan polis yang diberi nama "as-Syurtah
".
·
Beliau
melengkapkan angkatan berkuda Islam.
·
Menubuhkan
pasukan tentera berjalan kaki.
·
Menubuhkan
badan perisik.
Saidina Ali bukan sahaja seorang
sahabat Rasullullah s.a.w serta yang paling dicintai oleh baginda bahkan beliau
juga seorang manusia luarbiasa yang memiliki ilmu bagaikan lautan. Kefasihannya
yang tiada bandingan sebagai seorang ahli sastera dan pemidato yang masyhur. Beliau
seorang pahlawan yang tiada siapa dapat menafikan yang mana beliau merupakan di
antara barisan pahlawan-pahlawan terbilang.
Kehidupan
Kerohanian Saidina Ali r.a
Beliau telah diberi nama Rabbani Ummah kerana
beliau sejak kecil hingga dewasa tidak kafir dan syirik malah beliau tidak
melakukan amalan jahiliyyah bahkan beliau hanya mengetahui kebaikan sahaja. Beliau
merupakan seorang yang faqih dan ahli ibadah serta mengumpulkan al-Quran. Bukti
yang mengatakan beliau sedemikian ialah apabila Saidina Abu Bakar dan Saidina
Umar bergantung kepada beliau dalam memutuskan fatwa dan hukum yang penting
yang tidak pernah dibincangkan sebelum ini. Beliau berada di tempat pertama
dalam kedudukan kesufian syeikh-syeikh yang mulia. Beliau juga merupakan ketua
sesebuah kaum yang cinta kepada Allah daripada pandangan mata hati, kecintaan
kepada ibadah, cahaya ketaatan, wali yang bertaqwa serta pemimpin yang adil.
Kata-kata Saidina Ali dan pengajarannya dalam ilmu
pengetahuan melibatkan dua keadaan yang penting iaitu secara zahir dan secara
batin. Rasulullah bersadba: “Aku adalah Rumah Kebijaksanaan dan Ali adalah
pintunya.” Diibaratkan yang demikian itu kepada kata-kata Abdullah Bin Mas’ud:
“Sesungguhnya al-Quran itu diturunkan di atas tujuh huruf, dan tiada
daripadanya huruf kecuali apa yang zahir dan batin, dan sesungguhnya Ali Bin
Abi Talib padanya ada ilmu zahir dan batin.” Diibaratkan kepada kata-kata Ali
pada sifat kezuhudan yang menyerupai Nabi Isa a.s, hadis Rasulullah s.a.w : “Barangsiapa
yang zuhud di dunia: ilmunya kerana Allah ta’ala tanpa ilmu, membimbingnya
tanpa bimbingan, melihat dan membuka kebutaan.” Untuk mencapai apa yang
dikatakan oleh kebanyakan ahli sufi sesungguhnya Allah memberikan Saidina Ali
ilmu laduni iaitu yang terletak pada hati tanpa perantaraan. Abu Qassim
al-Junaid berkata: “Allah s.w.t memberkati Saidina Ali, beliau bukan
menyibukkan diri untuk berperang tetapi banyak makna pada ilmunya iaitu ilmu laduni.
Ilmu laduni merupakan ilmu yang mengkhususkan kepada kemajuan.
Seperti mana yang telah dibincangkan sebelum ini,
Saidina Ali dikhususkan oleh kebanyakan sahabat Rasulullah s.a.w dengan
sifat-sifat yang baik, kata-kata yang manis, kata-kata dan kenyataan tauhid,
pengetahuan dan iman, yang dikaitkan dengan akhlak ahli sufi.
Telah bertanya seorang lelaki kepada Saidina Ali
berkenaan iman. Maka Saidina Ali menjawab: “Iman itu atas empat perkara: sabar,
yakin, adil dan jihad. Kemudian disifatkan sabar itu kepada sepuluh maqamat.
Begitu juga dengan sifat-sifat yang selebihnya (yakin, adil dan jihad) yang
disifatkan kesemuanya kepada sepuluh maqamat.”
Menurut Saidina Ali r.a, kebaikan itu terkumpul pada
empat perkara: diam, percakapan, pandangan dan pergerakan. Setiap percakapan itu
bukan kerana mengingati Allah adalah melalaikan, setiap perbuatan diam bukan
digunakan untuk berfikir maka ia merupakan satu kelalaian, setiap pandangan itu
jika bukan untuk memberi pengajaran maka ia juga satu kelalaian, dan setiap
pergerakan itu bukan untuk beribadah ia merupakan tempoh Allah mengasihi
hamba-hamba-Nya. Maka percakapan itu untuk mengingati, diam itu untuk berfikir,
pandangan itu merupakan pengajaran, pergerakan itu adalah pengabdian kepada
Allah s.w.t dan terselamatlah manusia daripada lisan dan tangannya.
Sahabat telah meriwayatkan tentang Saidina Ali r.a
yang menyatakan bahawa beliau adalah seorang yang patuh. Disifatkan kepadanya
sebagai seorang yang bertaqwa ataupun mempunyai sifat kezuhudan dan kesufian.
Sahabat berkata orang yang bertaqwa: Mereka orang yang mempunyai kelebihan,
percakapan mereka benar, pakaian mereka sederhana, kehidupan yang tawadu’,
memelihara pandangan mereka daripada apa yang telah diharamkan Allah, mendengar
ilmu yang bermanfaat, diturunkan kepadanya ujian tetapi baginya seperti satu
kemakmuran, sekalipun apa yang telah ditetapkan Allah kepada mereka tetapi
mereka masih merindukan pahala kepada Allah dan takutkan azab-Nya.
Wasiat
Saidina Ali bin Abi Talib
Ketika
Ali bin Abi Talib ditikam oleh pembunuhnya, beliau berkata: “bagaimanakah
keadaan orang yang menikamku itu?” Orang yang hadir menjawabnya: “Sesungguhnya
kami sudah menahannya.” Ali kembali berkata: “berilah dia makan dari makananku
dan berilah dia minum dari minumanku. Jika umurku masih panjang, maka aku akan
membuat perhitungan dengannya, akan tetapi jika aku mati, maka hukumlah dia
dengan sekali pancung dan jangan kamu menambahkan pula hukuman untuknya.”
Kemudian beliau berwasiat kepada puteranya Hasan r.a
supaya memandikannya dan jangan memakaikan untuknya kain kafan yang mahal. Ali
berkata: “sesungguhnya aku telah mendengar Rasulullah s.a.w bersabda:
“janganlah kamu memakaikan kain kafan yang mahal-mahal harganya kerana ia akan
cepat hancur.” Di samping itu iringilah mayatku antara dua jalan, jangan terlalu
cepat dan jangan pula terlalu lambat, kerana dengan berjalan cepat itu, jika
aku beramal baik, maka bererti kamu telah menyegerakan aku kepada kebaikanku
itu, dan jika amalku buruk, maka bererti kamu telah melemparkan aku dari bahu
kamu kepada keburukanku.”
Rujukan
Kasmuri Selamat (2002), Keinsafan
di Penghujung Usia, Selangor: Al-Falah Publications
Muzakkirah “Tasawuf Muqarrin”
h: 78-82.
JAZAKILLAH..
ReplyDelete